Sunday, 28 August 2022 09:35

SOCRATES: Συνέντευξη με τον Νίκο Σπάθα, γιο του θρυλικού κιθαρίστα Γιάννη Σπάθα.

Written by 
    SOCRATES: Συνέντευξη με τον Νίκο Σπάθα, γιο του θρυλικού κιθαρίστα Γιάννη Σπάθα.

    Standing Proud Forever! Το 2019 έφυγε από τη ζωή ο ανεξάντλητος σε ικανότητα κιθαρίστας των SOCRATES, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΘΑΣ. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε από τους τολμηρούς πρωτοπόρους που σε αντίξοες συνθήκες με το καταπληκτικό σχήμα-θηρίο των Socrates Drank the Conium, άνοιξαν τον δρόμο για εκείνους που μεταγενέστερα ακολούθησαν στα χωράφια του rock και του metal στη χώρα μας. Τώρα, 3 χρόνια μετά, στις 4 Σεπτεμβρίου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, θα τιμηθεί η μνήμη του Γιάννη Σπάθα σε μία συναυλία όπου θα συμμετέχουν ανάμεσα σε άλλους μουσικούς, μέλη από την τελευταία σύνθεση των Socrates, καθώς και ο ταλαντούχος γιος του Γιάννη, ο κιθαρίστας ΝΙΚΟΣ ΣΠΑΘΑΣ. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο διευθυντής του Metal Hammer, Κώστας Χρονόπουλος, κουβεντιάζει με τον Νίκο για τους Socrates, για τον Γιάννη Σπάθα ως μουσικό, ως χαρακτήρα, ως πατέρα, ως άνθρωπο αλλά και για τη σχέση του με τον έτερο γίγαντα μουσικό, τον παγκόσμιο Vangelis. Ναι, το 2019 «ταξίδεψε» το σώμα του Γιάννη Σπάθα αλλά είμαστε βέβαιοι... Οι μουσικές του θα στέκουν πάντα δίπλα στις ζωές μας ως αγέρωχη οροσειρά που δεν την κλονίζει η φθορά του χρόνου.


    Η ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΣΤΟ ΗΡΩΔΕΙΟ
    Πού σε πετυχαίνουμε, Νίκο; Πώς πάνε οι ετοιμασίες για τη συναυλία στο Ηρώδειο;
    Γειά σου, Κώστα! Βρίσκομαι στην Κρήτη για πρόβες για το Ηρώδειο! Είμαστε σε πολύ καλό σημείο με τις ετοιμασίες και μπαίνουμε σιγά-σιγά στην τελική ευθεία για τις 4 Σεπτεμβρίου.

    Από τη μία γίνεται αυτό το live στη συμπλήρωση τριών χρόνων από το αντίο του Γιάννη για να γιορταστούν οι μουσικές του, από την άλλη θα πραγματοποιηθεί σ’ έναν ξεχωριστό και ιδιαίτερο χώρο. Εσύ, Νίκο, πώς αντιμετωπίζεις ψυχολογικά το συγκεκριμένο live;
    Με πολύ άγχος… Η αλήθεια είναι ότι είναι ένα δύσκολο εγχείρημα το οποίο θέλει προσοχή από πολλές πλευρές. Από την άλλη είναι κάτι το οποίο συμβαίνει πολύ δύσκολα και σπάνια στην καριέρα ενός μουσικού, οπότε χορεύουμε τον χορό τώρα!

    Στις 4 Σεπτεμβρίου καθώς θα προσέρχεται ο κόσμος στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, ποιες θα είναι οι σκέψεις σου στα backstage του χώρου;
    Όπως είχε γίνει και στο θέατρο Παλλάς το 2019, νομίζω ότι και πάλι οι σκέψεις μου θα είναι πάνω-κάτω το να μπορέσουμε να αποτυπώσουμε τα κομμάτια αυτά, τόσο με τον Βασίλη τον Λέκκα όσο και με το κομμάτι Socrates, όσο πιο πιστά γίνεται, και ταυτόχρονα να διασκεδάσουμε όλοι οι μουσικοί που θα συμμετέχουν όπως και ο κόσμος με αυτήν τη γιορτή, αν θέλεις, για τη μουσική του πατέρα μου.


    ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΘΑΣ ΚΑΙ SOCRATES. ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ
    O Σπάθας με τους Socrates κυκλοφορούν τον πρώτο δίσκο το 1971. Πολύ νωρίς για τα δεδομένα της εποχής που ζούσε ο τόπος. Η Ελλάδα ήταν υπό τον ζυγό του καθεστώτος της χούντας, κάτι επίορκων βλακόμετρων που μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι το σκληρό rock ‘n’ roll δεν ήταν και πολύ στις προτεραιότητες και στο γούστο τους... Άρα ξεκινάνε στην πλέον μαύρη και ακατάλληλη εποχή. Τι σου έχει πει ο Γιάννης γι’ αυτές τις συνθήκες σε σχέση με το συγκρότημα; Πώς τους έβλεπε ο χαφιές της χούντας στη γωνία; Είχαν τέτοια θέματα και πόσο τους επηρέαζε ο ζόφος της χούντας;
    Κοίτα, σίγουρα μια τόσο ακραία κατάσταση είναι πολύ άγονη για οποιαδήποτε μορφή έκφρασης! Πολλές φορές είχε αναφερθεί στον έλεγχο που του γινόταν σχεδόν καθημερινά, από τα ίδια άτομα, σχεδόν έξω από το σπίτι του και ενώ πλέον ήξεραν ποιος είναι και πού μένει! Εκείνη την εποχή είχε κάτσει να υπηρετεί και τη θητεία του στον στρατό οπότε... το ξύλο από όσα μου είχε πει είχε «βγει από τον Παράδεισο...» Αλλά ευτυχώς η μουσική δεν περιορίζεται από καμία χούντα και καμιά μορφή καταπίεσης τελικά. Αντίθετα, πάντα θα βρίσκει τρόπο να αναγεννιέται και να εξελίσσεται ό,τι και να συμβαίνει στον κόσμο.

    Εσύ, Νίκο, ως ενεργός κιθαρίστας σήμερα, κοιτώντας αυτό το σκοτεινό παρελθόν της Ελλάδας, εκτιμάς πως αποτέλεσε φρένο για την εξέλιξη της σκηνής της χώρας; Το βάζω στη συζήτηση γιατί εκτός των συνόρων εκείνα τα χρόνια, στα late-‘60s/early-‘70s, υπήρξε μια ηφαιστειακού χαρακτήρα έκρηξη δημιουργικότητας στα χωράφια της μουσικής που μας αφορά.
    Όπως σου είπα και πριν, τίποτα δεν μπορεί να βάλει φρένο στη φαντασία και τον εσωτερικό κόσμο ενός ανθρώπου. Η μουσική και γενικά οι τέχνες πάντα θα βρίσκουν τρόπο, όσο αντίξοες και να είναι οι συνθήκες, να προχωράνε μπροστά! Παρ’ όλα αυτά, σίγουρα αποτέλεσε σοβαρό εμπόδιο σε όλους τους μουσικούς εκείνης της εποχής στην Ελλάδα, άσχετα με το είδος, στο να κάνουν πράγματα πιο γρήγορα και πιο συγκεντρωμένα τόσο σε πανελλήνιο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

    Οι Socrates δεν υπήρξαν μόνο πρωτοπόροι του σκληρού ήχου στη χώρα. Το συγκρότημα και ο ίδιος ο Γιάννης πηγαία κατάφερε να γεφυρώσει με εντελώς progressive φιλοσοφία την κάψα του σκληρού rock ‘n’ roll με τον ήχο της Ηπείρου και τον πλούτο της παράδοσης του τόπου. Επίσης, ο Γιάννης δεν δίσταζε να μιλήσει για την αγάπη του τόσο για τον Hendrix όσο και για τον Τάσο Χαλκιά. Εδώ και κάποια χρόνια, σπουδαία σχήματα όπως οι Rotting Christ και οι Villagers of Ioannina City, αλλά και πολλοί ακόμα από την εγχώρια σκηνή που αφορά το Metal Hammer, έχουν βασίσει κάποια καταπληκτικά έργα τους στον ίδιο δρόμο που ξεκίνησαν οι Socrates. Εσύ πώς τη βλέπεις αυτήν τη γέφυρα που έχτισαν οι μουσικές της μπάντας; Ο ίδιος ο Γιάννης όταν κουβεντιάζατε για το θέμα, τι σου έλεγε;
    Όπως και να το κάνουμε, είμαστε γεννημένοι όλοι σε έναν τόπο με απίστευτη μουσική ιστορία η οποία, όπως τα blues για τους Αμερικανούς, πηγάζει από μέσα μας και μάλιστα χωρίς καν να προσπαθήσουμε. Εγώ θεωρώ πως υπάρχει άμεση σχέση στις μουσικές του τόπου με το rock και το metal της Δύσης, παντρεύονται πολύ όμορφα μιας και είναι και τα δύο ηχοχρώματα βασισμένα στην πεντατονία με αποτέλεσμα ένα μοναδικό παγκόσμιο ηχητικό αποτύπωμα το οποίο αν χρησιμοποιηθεί σωστά είναι θησαυρός. Ο πατέρας μου λάτρευε την ελληνική μουσική όσο και το rock και του φαινόταν απολύτως φυσιολογικό ένα τέτοιο πάντρεμα.

     

    Είναι γνωστά τα εύσημα που έχει δώσει ο Lemmy των Motörhead στους Socrates. Είναι γνωστές και οι προτάσεις που είχαν από το εξωτερικό να προχωρήσουν σε διεθνή καριέρα, πράγμα που οι ίδιοι δεν αποφάσισαν για τους δικούς τους λόγους. Πιστεύεις ότι αν είχαν πάρει μια τέτοια απόφαση, αυτή η επιλογή τους θα ήταν ικανή να αλλάξει την εικόνα της σκηνής από εκείνα τα πρώιμα χρόνια και να ζήσουμε την άνοιξη που συμβαίνει σήμερα, πολύ νωρίτερα;
    Έχω «τσακωθεί» άπειρες φορές μαζί του γι’ αυτό το θέμα, χαχαχα! Του έλεγα ότι δεν μπορώ να καταλάβω πώς γίνεται και δεν πήγανε από τη στιγμή που είχαν μία τόσο καλή πρόταση η οποία και λόγω ιδιαιτερότητας στον ήχο και εννοείται λόγω της γόνιμης, αν θέλεις, μουσικά εποχής, θα τους είχε βάλει κατά τη δική μου άποψη στο πάνθεον των classic rock σχημάτων. Θα είχε ανοίξει δρόμους για πάρα πολλούς μουσικούς, οι οποίοι μέχρι και σήμερα δυσκολεύονται πάρα πολύ να κάνουν το next step στην παγκόσμια σκηνή. Μου έλεγε ότι ήταν μεγάλος πλέoν, στα 33 κοντά, και ότι ήθελε να κάνει οικογένεια και να ψαρεύει στο νησί του στους Παξούς. Τρέχα γύρευε δηλαδή... Δεν βγάλαμε ποτέ άκρη. Ναι, ξεκάθαρα πιστεύω ότι θα βοηθούσε τις μελλοντικές γενιές.

    Εσένα, Νίκο, ποια είναι τα 3 πιο αγαπημένα σου τραγούδια από τους Socrates και για ποιον λόγο τα ξεχωρίζεις;
    Μου λες 3 και σκέφτομαι 13! (γέλια) Μου είναι αρκετά δύσκολο να επιλέξω μόνο 3 κυρίως λόγω συναισθηματικού δεσίματος. Παρ’ όλα αυτά, για να μην είμαι και δύσκολος, θα πω το “Mountains” γιατί πάντρεψε με τον πιο σωστό τρόπο το rock και την παράδοση, όπως και το “The Bride” και το “Time of Pain”. Γενικά έχω μεγάλη αγάπη για τον τέταρτο δίσκο τους, το “Phos”.


    Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ Ο VANGELIS
    Και για εμένα Νίκο, ένας από τους σπουδαιότερους δίσκους, όχι μόνο στα πλαίσια της ελληνικής πραγματικότητας, που μπορεί ένας ακροατής να βάλει στο σπίτι του είναι το “Phos” του 1976 όπου εκεί συμμετέχει και ο έτερος Γίγαντας, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου. Εκεί ανάμεσα σε πολλά στολίδια υπάρχει και το αδιανόητης ομορφιάς “Mountains” που επίσης ανέφερες. Και στο έργο του παγκόσμιου Vangelis έχουμε δει να καταγράφεται η αγάπη για τις μουσικές και τον άνεμο που πνέει στις επιβλητικές οροσειρές της Ηπείρου. Πιστεύεις πως αυτό ήταν ένα στοιχείο που έφερε κοντά τόσο το σχήμα με τον Παπαθανασίου, όσο και τον Γιάννη με τον Βαγγέλη;
    Έχω την αίσθηση πως οι περισσότερες ιδέες προϋπήρχαν και χωρίς να βάζω και το χέρι μου στη φωτιά, ο Βαγγέλης πολύ πριν το “Phos” αγαπούσε τις μουσικές των Socrates. Ήταν καλοί φίλοι και σεβόντουσαν σε απίστευτο βαθμό ο ένας τον άλλον, οπότε ήταν φυσικό και επόμενο να συναντηθούν δισκογραφικά οι δρόμοι τους.

    Θες να μας μεταφέρεις ποια ήταν η γνώμη του Γιάννη Σπάθα για τον Παπαθανασίου και το έργο του;
    Τον θαύμαζε πολύ, σε απίστευτο βαθμό και όχι μόνο σε μουσικό επίπεδο. Ο Βαγγέλης ήταν ένας σύγχρονος φιλόσοφος. Ένας διανοούμενος, αλλά και με το rock στοιχείο να υπάρχει με έντονο τρόπο στην προσωπικότητά του. Όταν λέω “rock” δεν εννοώ τη μουσική, αλλά τη φιλοσοφία. Έχω ακούσει αρκετές ιστορίες από συναντήσεις τους, και μάλιστα κάποιες από αυτές ήταν και αρκετά πρόσφατες και μάλλον χρειαζόμαστε ένα ολόκληρο αφιέρωμα όπου θα σου μιλάω μόνο γι’ αυτό! (γέλια)


    Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΣΠΑΘΑΣ
    Τι σε ώθησε, Νίκο, να ασχοληθείς με την ηλεκτρική κιθάρα; Ποιες είναι οι μουσικές που σου κάνουν και πώς μπήκες στο κόλπο; Είχες την παρότρυνση του Γιάννη;
    Εγώ ξεκίνησα με βιολί όταν ήμουν 6 χρονών. Έκανα μέχρι 12 χρονών περίπου και μετά τα παράτησα τελείως λόγω υπερβολικά κακής διδασκαλίας. Στα 15 μου είδα το πρώτο μου rock live με φουλ ένταση και εννοείται ότι δεν ήταν άλλο από τους Socrates. Πρώτο κομμάτι το “Born Again” και πραγματικά έμεινα κάγκελο από την ένταση και την ενέργεια! Το ίδιο βράδυ έβλεπα κιθάρες στο όνειρό μου και μετά ήρθαν οι AC/DC, οι Metallica και οι Led Zeppelin. Όταν του το είπα ότι θέλω να μάθω κιθάρα και να γράψω κομμάτια η απάντηση του ήταν: «Ωχ!!!» (γέλια) Όχι, ο πατέρας μου δεν με «κυνήγησε» ποτέ να ασχοληθώ με την κιθάρα. Πολιτικό μηχανικό ήθελε να με κάνει που το είχε κι αυτός άχτι και του άρεσε πολύ. Αλλά την πατήσαμε, χαχα! Πλέον, ό,τι με κάνει να νιώθω πως ταξιδεύω κάπου νοητικά το ακούω, άσχετα με το αν κατατάσσεται στον σκληρό ήχο ή όχι!

    Η πιο πολύτιμη συμβουλή που σου έδωσε για το όργανο ποια ήταν;
    Στα 22 μου που του είπα ότι τα παρατάω όλα και θα ασχοληθώ μόνο με τη μουσική μού είπε μόνο αυτό: «κοίταξε να γίνεις πολύ καλός, Νίκο, να γίνεις ολοκληρωμένος μουσικός!»

    Με το σχήμα σου τους Jacks Full, ποιος είναι ο μουσικός σας προσανατολισμός; Προσωπικά, σας γνωρίζω καλά και απολαμβάνω τις μουσικές σας, αλλά φαντάζομαι πως υπάρχουν ακροατές εκεί έξω που δεν ξέρουν το σχήμα.
    Οι Jacks Full δεν είναι μία μπάντα η οποία ξεκίνησε με έναν συγκεκριμένο ήχο στο μυαλό. Είμαστε μια οικογένεια η οποία εξελίσσεται συνέχεια χωρίς ταμπέλες, αν θέλεις. Ο πρώτος δίσκος ήταν πιο κοντά στο αμερικάνικο hard rock. Ο δεύτερος πήγε σε πιο metal μονοπάτια με στιγμές που ακούγεται και η ελληνική πλευρά. Στον καινούργιο, τρίτο δίσκο που ετοιμάζουμε, όλοι μας έχουμε αρχίσει να ερχόμαστε πιο κοντά στις ρίζες μας οπότε θα ακούσεις πολύ περισσότερο blues based ‘70s rock riffs αλλά και πιο σύγχρονες alternative φωνητικές μελωδίες και με το ελληνικό στοιχείο σε σημεία πολύ πιο έντονο.

    Είναι δεδομένο πως ο Γιάννης Σπάθας είναι μια καταπληκτική περίπτωση κιθαρίστα, άριστη η τεχνική του, με μοναδική ταυτότητα ο ήχος του. Πώς αισθάνεσαι απέναντι σε συγκρίσεις που μπορεί κάποιος να κάνει ανάμεσα σε εσένα και στον πατέρα σου; Τις θες αυτές τις συγκρίσεις;
    Αναπόφευκτα αυτό δεν το γλυτώνεις. Το ήξερα και από την αρχή ούτως η άλλως, και πολλές φορές αυτό με σπρώχνει να δουλέψω ακόμα πιο σκληρά, με αποτέλεσμα να νιώθω ότι έχω αρχίσει να βρίσκω τον δικό μου ήχο, και με χαρά διαπιστώνω περισσότερο πλέον τη στήριξη από πολύ κόσμο. Οπότε, ναι, δεν με χαλάνε οι συγκρίσεις γιατί με βάζουν και εμένα στον δικό μου δρόμο.

    Από τη δισκογραφία των Socrates ποιος είναι ο αγαπημένος σου δίσκος και τι αισθάνεσαι σήμερα όταν ακούς τα τραγούδια του;
    Όπως είπα και πριν, το “Phos” είναι σίγουρα ο αγαπημένος μου δίσκος αν και έχω πολύ μεγάλη αγάπη και για το “Waiting for Something”. Όλα τα τραγούδια πλέoν μου βγάζουν μια γλυκιά μελαγχολία και με κάνουν να αναπολώ ωραίες στιγμές που πέρασα παρακολουθώντας τον πατέρα μου σε σχεδόν όλα τα live με Socrates από το 2004 μέχρι που σταμάτησαν.

    Από τον πατέρα Γιάννη, εσύ, Νίκο, τι κρατάς στη μνήμη σου πιο ζωντανό από κάθε τι άλλο;
    Την απίστευτη καλοσύνη του και το πόσο καθαρή ψυχή ήταν. Πραγματικά ένας σπάνιος άνθρωπος και όχι, δεν τα λέω αυτά επειδή ήταν ο πατέρας μου. Ίσως ο καλύτερος φίλος που είχα στη ζωή μου!

    Σε ευχαριστώ πολύ, Νίκο, για τον χρόνο σου και την κουβέντα. Θα τα πούμε από κοντά 4 Σεπτεμβρίου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού. Κλείσε τη συζήτησή μας με όποιον τρόπο επιθυμείς.
    Να ακούμε μουσική! Η μουσική και οι τέχνες είναι πολιτισμός και μόνο με πολιτισμό πάει μπροστά ο άνθρωπος και γλυτώνουμε από την τοξικότητα της σημερινής εποχής! Εγώ σε ευχαριστώ, Κώστα! Να ‘σαι καλά!

    Θυμίζουμε ότι στο συλλεκτικό τεύχος Αυγούστου του Metal Hammer που κυκλοφορεί, υπάρχει ένα τεράστιο αφιέρωμα στη δεκαετία 1970-1979, όπου με όχημα καταπληκτικούς δίσκους, κάνουμε ένα ταξίδι στα χρόνια που γέννησαν το Σύμπαν μας. Εκεί φιλοξενούνται και οι θρυλικοί δίσκοι των Socrates. Μπορείτε να αποκτήσετε το τεύχος κάνοντας παραγγελία ΕΔΩ.

    ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ:
    Κυριακή, 4 Σεπτεμβρίου 2022, 21:00
    Ωδείο Ηρώδου Αττικού

    ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ
    Κάτω Διάζωμα
    Διακεκριμένη Ζώνη: 60 €
    Ζώνη A: 55 €
    Ζώνη B: 50 €
    Ζώνη Γ: 40 €

    Άνω Διάζωμα
    Ζώνη Δ: 30 €
    Ζώνη Ε: 25 €
    Ζώνη ΣΤ: 20 €
    Ζώνη Ζ: 15 € (περιορισμένη ορατότητα)

    ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ

    TICKET SERVICES

    Εκδοτήριο: Πανεπιστημίου 39, Αθήνα
    Τηλεφωνικά: 2107234567
    Online: www.ticketservices.gr
    Εισιτήρια θα πωλούνται και δύο ώρες πριν την παράσταση στα ταμεία του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού.